Bakeliet en plastics gedurende de 20er jaren

Er wordt veel kunststof gebruikt in hedendaagse producten. We kunnen er eigenlijk niet meer van buiten. De ontwikkeling van bakeliet heeft aan de wieg gestaan van de huidige kunststoffen. De enorme groei van het toepassingsgebied van bakeliet was gedurende de crisistijd van de 30er jaren niet meer af te remmen, het werd voor stuurwielen en tafelgerei tot dobbelstenen aan toe gebruikt.


Klik voor vergroting

Thermoskan
1925

Bakeliet op veel fronten toepasbaar
De moderne technologie verkocht zich door het gebruik in allerlei gestileerde producten van ongekende design. Du Pont ontwikkelde één van de belangrijkste kunststoffen ooit toegepast, nylon. Nylon verving al gauw de zijde in dameskousen, catgut in tennisrackets, muziekinstrumenten en in chirurgie. Gedurende de dertiger jaren was de VS één van de toonaangevendste landen wat betreft de ontwikkeling van kunststoffen. Met de komst van het nylon kwam er een enorme hoeveelheid nieuwe producten op de markt. Ondanks dat bakeliet ouder was dan de nieuwe nylonproducten, was het twintig jaar na zijn uitvinding nog steeds een sterke concurrent.

Bakeliet versus nieuwe kunststoffen
Bakeliet en de daaropvolgende ontwikkeling van kunststoffen maakte dat er vele nieuwe producten op de markt kwamen die daarvoor onmogelijk gefabriceerd konden worden. Bakeliet stond bekend als het materiaal van de duizend-en-één toepassingen. In 1927 kwam het keerpunt in het gebruik van bakeliet: het patent op phenol-formaldehyde hars liep af en de concurrentie steeg, waardoor er gelijksoortige materialen als Philite en Hajaliet op de markt kwamen. Ook begon men te experimenteren met het kleuren van bakeliet. De getoonde thermoskannen zijn de gekleurde varianten van het originele bruine model.


Klik voor vergroting

Engelse staande lamp
Smiths tafelklokje
ca. 1935

Bakeliet als vervanger traditionele materialen
Omdat bakeliet goedkoper werd ging het tevens als basis dienen voor conventionele onderdelen. Bakeliet werd zelfs goedkoper dan traditionele materialen zoals metaal en hout, in 1924 werd het mogelijk bakeliet te kleuren. Het werd vaak gebruikt om hout te imiteren. In de rijkere kringen werd het als goedkoop en lelijk gezien. De verkeerde toepassingen van bakeliet in allerhande producten hebben dit in het verleden veroorzaakt: op een gegeven moment werd het overal toegepast, ook op plaatsen waar het eigenlijk niet hoorde. Bakeliet maakte het mogelijk dat vele producten binnen ieders bereik kwamen. Er verschenen radio's op de markt voor net $10, die daarvoor voor het twintigvoudige met een houten kast werden verkocht. De kasten kwamen kant en klaar uit de persen en hadden geen nabewerking nodig, de radiochassis konden direct worden ingebouwd.

Bakeliet en vormgeving
Bakeliet en ook andere kunststoffen kunnen daarnaast fraai vormgegeven worden doordat de contour niet meer een belemmerende factor was. Gedurende de dertiger jaren ontwierpen vele designers allerhande bakelieten gebruiksvoorwerpen waaronder: radio's, vulpennen, ventilatoren, koffiemolens, fototoestellen, scheerapparaten, lampen etc. Zij werden aan de man gebracht middels enorme reclame campagnes. Het is duidelijk dat met de komst van bakeliet de levensstijl in de 30er jaren een enorme vlucht heeft gemaakt, die tot op de dag van vandaag nog steeds merkbaar is.